EDUKACJA MUZYCZNA W PRZEDSZKOLU

Ogólne uwarunkowania rozwoju muzycznego dzieci w wieku przedszkolnym.

     Muzyka niesie wiele korzyści dla rozwoju człowieka, są to m. in.:

• harmonijny rozwój i współdziałanie sfery fizycznej i duchowej
• kształcenie najważniejszej funkcji organizmu, jaką jest oddychanie, zwłaszcza poprzez śpiew
• rozwój bystrości i koordynacji narządów zmysłowych, szybkiej orientacji, logicznego myślenia, pamięci
• możliwość koncentracji, relaksacji
• kształtowanie charakteru, nauka przezwyciężania trudności, systematyczności
• wzmacnianie odczuć estetycznych
• rozwój myślenia, uczuć i woli

Muzyka ma także znaczenie terapeutyczne i lecznicze. W dzieciach mało wrażliwych rozwija wrażliwość i uczuciowość, dzieci zmęczone – ożywia, zdenerwowane – uspokaja.

     Żadnego dziecka nie można uważać za niemuzykalne, dopóki nie da mu się możliwości działania. Uzdolnienia muzyczne są w dużej mierze zależne od praktyki. Muzykalność jest predyspozycją każdego człowieka, zadaniem nauczyciela jest stwarzanie okazji do rozwijania muzycznych umiejętności dzieci.

     Edukacja muzyczna dzieci uwarunkowana jest wpływem czynników zewnętrznych (czynniki rodzinne i środowiskowe) oddziałowujących na rozwój ogólny i muzyczny dziecka oraz czynników wewnętrznych tkwiących w dziecku, zdeterminowanych genetycznie i określających realny poziom osiągnięć.

Do zewnętrznych uwarunkowań procesu edukacji muzycznej należą:

• poziom życia w rodzinie (materialny)
• poziom wykształcenia ogólnego i muzycznego rodziców
• preferowane wartości w środowisku rodzinnym
• poziom zainteresowań muzycznych w rodzinie
• jakość edukacji przedszkolnej

Do wewnętrznych uwarunkowań zalicza się:

- ogólną sprawność intelektualną dziecka

- poziom uzdolnienia muzycznego dziecka

- sprawność fizyczną

     Niezbędnym elementem procesu edukacji muzycznej jest twórcza postawa nauczyciela. Już na początku kontaktu z dziećmi nauczyciel powinien rozpoznać jakość ich kompetencji muzycznej i działać dbając o poziom realizowanych zabaw, ćwiczeń i repertuaru. Twórczej postawy nauczyciela wymaga również sposób komunikowania się z dziećmi oraz atmosfera podczas zajęć.

     Różnorodność form i metod wpływa na urozmaicenie zajęć , pobudza zainteresowania i aktywność, pomaga w utrzymaniu (podatnej na rozproszenie) uwagi dziecka. Dzięki tej różnorodności, nawet najmniej zdolne dziecko odnajdzie taką dziedzinę działania, w której odniesie sukces, co z kolei wzmocni jego pozytywną motywację.

     Przed rodzicami i nauczycielami stoi trudne i piękne zadanie wprowadzenia dziecka w świat muzyki. Wiele dzieci trzyletnich, które przychodzą do przedszkola, nie miało wcześniej zbyt wielu okazji do słuchania muzyki i śpiewu; dopiero tutaj nawiązują pierwszy kontakt z muzyką. Od nauczycielki zależy więc, jaki kierunek będzie nadany rozwojowi muzycznemu dziecka, jak ukształtuje się jego wrażliwość, jak wykształci się aparat głosowy, a przede wszystkim, czy dziecko polubi muzykę i czy w przyszłości będzie się nią interesować.

     W wieku przedszkolnym zaczyna się kształtować świadomość muzyczna dziecka. Uważny nauczyciel może dostrzec pierwsze reakcje dzieci na muzykę: ruch palców, czy nóg, rytmiczne kołysanie się w czasie słuchania piosenki, spontaniczne uderzanie dłońmi o kolana, klaskanie, czy skakanie. Są to przejawy pierwszych reakcji na muzykę, których się często nie zauważa, nie docenia lub nawet się je neguje i poskramia. Nauczyciel może w toku zajęć pochwycić ruch dziecka  i włączyć go do wspólnej zabawy. W ten sposób przez gest dochodzi do nawiązania kontaktu dziecka z muzyką.

Opracowała: mgr Sylwia Papierska

BIBLIOGRAFIA:

1.  „Muzyka w przedszkolu”, Beatrix Podolska, Oficyna Wydawnicza „Impuls” 2008
2. „Scenariusze zajęć z rytmiki dla 3- i 4-latków”, Agnieszka Iwanicka, Wydawnictwo „Iwanowski”, Płock 2004
3. „Wczesnoszkolna Edukacja Muzyczna”, Wiesława Sacher, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1997